Siervruchten, kleuren de herfst
De bloesems in de lente en de talrijke bloemen in de zomer zijn er natuurlijk niet zomaar. Ze resulteren doorgaans in aantrekkelijke zaaddozen of nog beter in fraai gekleurde vruchten en bessen in de herfst. Ze geven kleur aan onze tuinen en voorzien zowel mensen als tuindieren van een gezonde dosis vitaminen net voor het ingaan van de koude wintermaanden.
Als we het over een top haagplant met een overvloedige bloei in de meimaand en mooie rode bessen in de herfst hebben, dan hebben we het over de meidoorn.
Van meidoornvruchten wordt gezegd dat ze al minstens 12000 jaar worden gegeten, ze zouden in het algemeen goed zijn voor ziekten die met ons bloed en ons hart zijn gerelateerd. Wist je dat...de bladknoppen, de jonge bladeren, de bloemknoppen, de bloemen en de bessen van de meidoorn allemaal eetbaar zijn.
De bessen worden ontpit en verwerkt in jam, siroop, stoofpotjes en chutney. Gedroogd kan je er heerlijke thee van maken en ze geven kleur en smaak aan honing en azijn. Verder zijn ze uiteraard een lekkernij voor de lijsterachtigen in onze tuin, het zijn zowat de enigen die ze ook rauw en met pit consumeren.
Ook de lijsterbes vormt prachtige rode bessen na de witte bloemschermen en de naam zegt het zelf...vogels zijn er dol op, de bessen zijn echter niet eetbaar voor ons. Diezelfde vogels zorgen er trouwens ook voor dat de lijsterbeszaden talrijk worden verspreid via de uitwerpselen.
Bottelrozen smukken de tuin prachtig op, met bottels in alle formaten en boordevol vitamine C. Ze zijn allen eetbaar en worden onder meer gebruikt voor het maken van thee en jam. Ook voor vele tuinvogels zijn ze een belangrijke bron van energie om de winter door te komen.
Een andere heester met meer voor – dan nadelen is de hulst. Hulst kan prachtige hagen vormen zowel als soort op zich als in een gemengde haag in combinatie met bladverliezende soorten. Ook als solitair zorgen ze voor een wintergroen tafereel en bieden ze beschutting aan tal van tuindieren. De vrouwelijke planten dragen prachtige bessen die naar gelang de variëteit: rood , geel of wit kunnen zijn.
De gelderse roos is bijzonder, na de uitbundige bloei net voor de zomer, verdwijnt deze sierheester in het groen van het bos of de border om pas in de herfst opnieuw op de voorgrond te treden. Enerzijds verkleuren de bladeren van groen naar rood en anderzijds ontluikt deze struik zijn rode min of meer transparante bessen in hangende trossen. En als alle bessen bij andere soorten in de herfst lang zijn verdwenen blinken de bessen van de Gelderse roos na de eerste nachtvorst. Met een beetje gelukt tref je er enkele bijzondere trekvogels op aan, de bessen zijn geliefd bij zowel pestvogels als kramsvogels en verdwijnen doorheen de winter als sneeuw voor de zon.
Ook de dwergmispel, in al zijn soorten en vormen, bulkt van de oranje tot vuurrode bessen in het najaar.
Opgelet, alle soorten bessen van de cotoneaster (dwergmispel) bevatten blauwzuurverbindingen in verschillende concentraties.
Deze verbindingen zijn erg giftig dus de bessen kunnen niet worden gebruikt voor consumptie.
De lila bessen van de Callicarpa of schoonvrucht worden niet of nauwelijks door vogels gegeten, net als de bijzonder decoratieve vruchten van de kardinaalshoed.
Met de lijsterbes hebben we al een boom met siervruchten aangehaald maar uiteraard zijn er ook enkele aantrekkelijke sierappelen zoas Malus 'Red Sentinel' en 'Golden Hornet'. De appeltjes zijn geliefd voor de bloemschikkunst en bij tuinvogels. Bovendien zijn beide soorten uitstekende bestuivers in de boomgaard. Voor iedereen die het wenst dus...een herfst vol kleur!