Nieuw
Herfsttips
Zaden en bloembollen
Praktisch tuinieren
Planten opkweken
Aanleg en inrichting
Tuinapotheek
Decoratie en sfeer
In en om het huis
Huis- en tuindieren
Kas en tuinhuis
Laatste artikels
Tuinieren
Planten
Vijver & zwembad
De moestuin
Recepten
Bloemschikken
De tuinkas
Klimaatopwarming
Tuinproblemen
Plantengids
Tuinbabbel
Forum
Laatste artikels
Tuinieren
Planten
Dieren
Vijver & zwembad
De moestuin
Recepten
Bloemschikken
De tuinkas
Klimaatopwarming
Tuinproblemen
Plantengids
Zelf helleborussen kweken
Ik weet niet hoe het in jullie tuinen zit, maar door het zachte weer tot pakweg vorige week zag ik reeds enkele helleborusbloemen verschijnen. Ik ben een grote fan van deze plant, een liefhebber zelf. En eigenlijk is deze plant relatief eenvoudig zelf te kweken. De vereisten zijn dat je over twee gezonde moederplanten beschikt en een flinke dosis geduld hebt.
Je kan of twee verschillende moederplanten nemen of je kan je concentreren op een uitgesproken kenmerk van twee bepaalde planten. Helleborussen kunnen onderling handmatig worden bestoven in een koude bak of in een kas. Ook buiten in de tuin kan je bloemen gaan bestuiven. Bloemen die binnen bestoven worden, zijn veel gevoeliger voor rot.
Hoe gaan we nu te werk?
Eerst en vooral bestuderen we welke bloemen we willen gaan gebruiken om uit te kweken. In februari-maart kan je een geschikte moederplant kiezen. De moederplant moet krachtig zijn en beschikken over goed symmetrisch gevormde bloemen. Zij zal uiteindelijk de zaden moeten produceren. De vaderplant, die voor het stuifmeel zal zorgen, kies je op basis van kleur en bloemvorm.
De dag voordat je de moederplant wil gaan bestuiven, knippen we minstens één bloem weg bij de vaderplant. Let op: de bloem moet volledig open zijn en nog een steeltje van om en bij de 2,5 cm hebben. Laat deze bloem van de vaderplant binnenskamers gedurende één nacht in een ondiepe waterschaal drijven. De pollen krijgen de volgende dag een pluizig uitzicht.
Deze stap kan je eventueel overslaan, maar door de bloem af te snijden heb je meer controle over de komende uit te voeren bestuiving.
Nu komt het erop aan de juiste bloemen bij de moederplant te gaan selecteren. De bloemen moeten mooi, vol en intact zijn en op het punt staan zich te openen. Je kan ze eventueel markeren met een stukje gekleurd tuintouw rond de bloemsteel. Planten labelen en notities maken vereenvoudigen het werk aanzienlijk.
We kiezen best een zonnige bestuivingsdag gezien de pollen dan het vruchtbaarst zijn. Verzamel pollen van de vaderplant door ze voorzichtig af de helpknoppen te borstelen of te schudden. Als je maar één kruising doet, kan je een fijne borstel gebruiken. Indien je meerdere kruisingen wil gaan doen, neem je een zwart voorwerp (bvb. een pennendop) zodat je kan zien of er al dan niet nog pollen op de dop aanwezig zijn. Je kan de dop bovendien statisch maken door hem over je mouw te wrijven zodat de pollen er vanzelf opspringen.
Nu komt het erop neer de bloemblaadjes van de moederplant zachtjes achteruit te trekken om de pollen vervolgens op de stamper van de plant te plaatsen. De stamper is licht kleverig en zal de pollen goed ontvangen. Er is nog geen gevaar voor zelfbestuiving gezien de meeldraden van de nog gesloten bloem niet voldoende zijn ontwikkeld. Sluit de bloem opnieuw, je kan deze stap tot drie keer per bloem herhalen.
Met een beetje geluk zullen de eerste rijpe zaden tegen het einde van de meimaand verschijnen. De zaaddozen veranderen van lichtgroen naar bruin. Dit is het moment wanneer je de zaden moet oogsten. Gezond zaad is blinkend zwart en wordt het best zo snel mogelijk gezaaid daar het niet zo goed bewaard wordt.
Zaai de geoogste zaden in compost in potjes of trays op een regelmatige afstand van elkaar. Eender welke zaaigrond volstaat maar een goede leembasis met grit is ideaal. Daar de zaailingen redelijk lang in de tray blijven kan je de oppervlakte met een grove korrel afdekken om vochtverlies te beperken, om drainage te verbeteren en om algengroei tegen te gaan.
Na het zaaien is het opnieuw belangrijk om notities te nemen en alles mooi aan te duiden zodat we weten in welke tray wat is gezaaid. Met een fijne broes wordt alles besproeid waarna de trays in een koude bak of op een beschutte plaats buiten worden geplaatst. Bescherm de trays voor ongedierte zoals muizen of ratten.
De eerste tekenen van kieming starten pas vanaf september!
Nadat de planten in oktober-november echte bladeren hebben gevormd, kunnen ze gescheiden worden, ze worden nu individueel opgepot. Eén liter potten volstaan maar uiteraard kunnen de planten reeds op een vaste standplaats worden uitgeplant. Nu wordt het spannend; twee jaar na de bevruchting kijken we uit naar de nieuwe soort die we hebben gecreëerd. Hopelijk zijn de bloemen precies wat je ervan had verwacht.
Een nagelnieuwe soort, door tuinvrienden gekruist, leuk toch!
