menu
Tuinadvies

https://www.tuinadvies.nl   /    donderdag 28 maart 2024

Winterui kweken en bewaren

In Nederland zeggen ze meestal “ui”, in Vlaanderen meestal “ajuin”. Maar beide benamingen worden gebruikt voor hetzelfde bolgewas, een groente die opgebouwd is uit laagjes en een vrij pittige smaak en geur heeft. Samen met de sjalot, knoflook en prei behoort de ajuin tot de knoflookfamilie of Allium. 

Ajuinen op het veld

Het is waarschijnlijk één van de meest gebruikte groenten in de keuken en wordt in oneindig veel gerechten gebruikt als smaakmaker. Niet enkel de bol maar ook de bladeren zijn eetbaar. Er wordt geschat dat er per persoon ongeveer 7 kilo per jaar wordt gegeten. Mensen die deze groente niet lusten of er allergisch aan zijn, hebben dan ook vaak een probleem. Je komt deze groente immers overal tegen! De ui is ook het hele jaar door verkrijgbaar en bestaat in tal van variëteiten, elk met zijn eigen smaak en uiterlijk. 

Uien kweken

Uien en sjalotten kweken is helemaal niet moeilijk. Ze groeien bij voorkeur op een plek in de zon en in een goed waterdoorlatende bodem die niet te nat is. Leemgrond is ideaal. Bij zand- en kleigrond kan goed verteerde compost helpen om de grond beter van structuur te maken.

Knoflook kwekenJe kan zelf uien zaaien maar met pootgoed heb je sneller resultaat en minder werk. De meeste soorten gaan in het vroege voorjaar de grond in, winteruien daarentegen moeten in september/oktober worden geplant. In de winter zullen de plantuien vooral wortels ontwikkelen om een groeivoorsprong te krijgen in het voorjaar. Hierdoor kunnen ze een paar weken vroeger geoogst worden ten opzichte van een aanplant in februari/maart.

De bekendste zijn de gele ronde uien Sturon die ook in de professionele teelt worden gebruikt maar er er zijn nog veel meer soorten die de moeite waard zijn om te proberen. Neem nu de Red Karmen of afgeplatte Stuttgarter uien. Jaune Paille des Vertus is een platronde ajuin met gele schil die een grote opbrengst waarborgt. Plant de uitjes 10 tot 15 cm uit elkaar en zorg voor een afstand van ongeveer 30 cm tussen de rijen. Hoe meer ruimte je ze geeft, hoe groter ze kunnen worden. Plant ze steeds met het puntje naar boven en zorg dat het puntje net boven de aarde uitsteekt.

Bescherm je aanplant met insectengaas tegen pikkende vogels en tegen de uienvlieg in het voorjaar. Je kan ze ook bedekken met een mulchlaag om de uien warmer te houden in de winter. Geef enkel de eerste 3 weken water als het niet regent. Daarna niet meer tot het voorjaar en het opnieuw warmer wordt. Schoffel het uienbed om het onkruidvrij te houden. Zo is er geen concurrentie en kunnen alle voedingsstoffen naar de bollen gaan.

Valt het loof om en begint het uit te drogen dan is het moment suprême aangebroken. De uien kunnen geoogst worden! Trek ze uit de grond met het loof.


Uien bewaren

Als je uien op de correcte manier bewaart zijn ze heel lang houdbaar. Vooral uien die in de herfst worden geoogst, kunnen de hele winter worden bewaard. Verwijder de beschimmelde exemplaren en leg de andere uien verspreid op een droge en goed geventileerde ruimte of hang ze op in bosjes onder een afdak. Na een weekje zijn ze droog genoeg en kan je ze bewaren in een uienmand, uienkrat of bewaarzakken. Leg ze steeds op een donkere, droge en goed verluchte plaats. 

Waarom krijg je van ajuin tranen in je ogen?

Waarom krijg je van ajuin tranen in de ogenUien hebben een heel sterke geur waarvan prikkelende en tranende ogen het gevolg zijn. Hoe komt dat? Elke uiencel is opgebouwd uit twee delen. In het ene deel zit het enzym “Alliinase”, in het ander deel zwavelverbindingen. Als we de ajuin doorsnijden worden er zwavelzuurverbindingen gevormd waaruit het gas propaanthial-S-oxide vrijkomt. Dit gas irriteert de zenuweinden in onze ogen waardoor er tranen worden geproduceerd. De hoeveelheid vrijkomende zwavelzuurachtige verbindingen kunnen verschillen naargelang de soort.

Met deze tips kan je tranende ogen voorkomen:

  • De ui onder stromend water te snijden maar dat is niet altijd even handig.
  • Een heel scherp mes gebruiken en je mes regelmatig afspoelen.
  • De ui een poosje in de diepvries of in de koelkast leggen. Hierdoor zullen de gassen minder snel ontsnappen bij het snijden.

Is ui gezond?

De ajuin werd door de Grieken en Egyptenaren gegeten om de fysieke kracht te bevorderen en ziekten te voorkomen. De bollen werden ook in graftombes gelegd als voedsel tijdens de reis naar het hiernamaals. Nu worden de uien vooral omwille van hun smaak gebruikt maar de ajuin blijkt nog steeds goed te zijn tegen tal van kwaaltjes.

Een ui bevat het antioxidant quercetine dat een gunstige invloed heeft op het hart en de bloedvaten. Ze zijn bloeddrukverlagend en bevatten veel vitamine C en mineralen waardoor ze het immuunsysteem versterken. Om optimaal van deze voordelen te genieten kan je uien best rauw eten. Heb je een verstopte neus. Leg dan ’s nachts een halve ui op jouw hoofdkussen. Dit zal helpen om jouw neus vrij te maken en te houden. 


Misschien wil je ook wel knoflook in de moestuin? Lees dan "Hoe knoflook kweken en bewaren".


#5491Inge

Auteur: Inge
Redactie Tuinadvies

Terug naar boven icoon