Euonymus europaeus - Kardinaalsmuts: een sieraad in de tuin
Kardinaalsmuts(Euonymus europaeus) Kardinaalsmuts is een (meestal) bladverliezende inheemse heester, een sieraad in de tuin, vooral in herfst en winter. Tijdens een herfstwandeling kunnen we genieten van de karmijnrode kleur van de bladeren en de openspringende kleppen van de vruchtjes, waaruit oranje zaden te voorschijn komen. Vogels zijn er dol op! Spindle-tree of burning bush (Engels) Verspreiding Naamgeving en herkomst De Engelse naam duidt op het gebruik van het hout voor spindels. Het Latijnse woord betekent ‘de Europese te goeder naam bekend staande plant’, wat ironisch bedoeld is. Gezinspeeld wordt op het gif van de vruchten dat vroeger gebruikt werd om hoofdluizen te bestrijden. In Nederland en België komen wij kardinaalsmuts tegen in haagbeukbossen, langs oude beken en vooral in de duinen van Noord- en Zuid-Holland. Kardinaalsmuts werd vaak in parken en plantsoenen aangeplant. Tegenwoordig is men er i.v.m. de giftigheid van de bessen voorzichtig mee. Plantkenmerken Bladeren en takken zijn groen van kleur en aan de twijgen bevinden zich kurklijsten. De bladeren zijn fijn gekarteld en staan kruisgewijs. Het meest opvallend zijn de vruchtjes in het najaar. Als de 4 kleppen openspringen, komen de oranje zaden tevoorschijn die lang aan de takken blijven hangen. Na de eerste nachtvorst dwarrelen bladeren en bessen van de struik. Maar als het niet te hard vriest, blijven de vruchtjes nog geruime tijd zitten en zijn dan een sieraad voor de steeds kaler wordende tuin. Soorten Red Cascade heeft overhangende takken en is in het najaar bezet met helder roze vruchten. Euonymus alatus is een sterk vertakte, tot 2 m hoge heester met geelrode vruchten. Zijn takken groeien bijna horizontaal. Overjarige twijgen zijn bezet met kurklijsten en vrijwel zonder blad. Deze soort is geschikt voor de bonsaicultuur. Niet alle kardinaalsmutsen verliezen hun blad. Er zijn ook kruipende soorten, bv. de Euonymus fortunei. Sommige hebben groen blad dat in het najaar purper kleurt. Andere hebben wit of geelgroen blad of blad met zilverwitte randen. Deze kruipende soorten zijn geschikt als bodembedekker of als aankleding van muren of schuttingen want zij kruipen niet alleen langs de grond maar ook omhoog. Met hun hechtwortels klimmen zij langs muren, rotsen of boomstammen. Ook zijn zij geschikt voor de beplanting van terras en balkon. Zij zorgen voor kleur tijdens de wintermaanden. Snoeien Ongedierte Verder zijn het wilde konijnen die zich tegoed doen aan de schors van de kardinaalsmuts, vooral tijdens de wintermaanden. Maar ook van deze schade komt de struik weer bij door nieuwe scheuten te vormen. Gebruik Uit de oranje schillen van de zaden bereidde men een luizendodend middel en kleurstof. Het taaie, gele hout met fijne poriën is kernloos en geschikt voor draaiwerk, de bouw van muziekinstrumenten en om zijn mooie kleur als inleghout. De bast bevat guttapercha, de voorloper van rubber. Men gebruikte het melksap als zodanig. In schors en vruchten zit de giftige stof euonymine. Konijnen, geiten en ezels hebben er geen last van. Vermenigvuldigen |