menu
Tuinadvies

https://www.tuinadvies.nl   /    dinsdag 19 maart 2024

Olijfbomen: soorten olijven, snoeien, oogsten

OlijfboomDe olijfboom (Olea europaea) is een boom uit de olijffamilie (Oleaceae). Het geslacht Olea telt ongeveer 30 soorten met een groot spreidingsgebied. De olijf is de vrucht van de olijfboom. De olijf wordt gegeten en uit de pit en het vruchtvlees wordt olijfolie gewonnen. De olijf is traditioneel en ook vandaag de dag nog een van de belangrijkste landbouwproducten van onder andere de landen rond de Middellandse Zee.

Olijfbomen hebben zich circa 6000 jaar geleden verspreid vanuit Palestina naar de gebieden rond het oostelijk deel van de Middellandse Zee, zoals Syrië en Klein-Azië. In de Joodse cultuur wordt de boom nog steeds als symbool van vrede en geluk gezien.

Al duizenden jaren wordt de boom in de literatuur van landen rond de Middellandse Zee genoemd, zoals in Griekse mythologie en Tenach. Volgens de Griekse mythologie schonk Pallas Athene in haar wijsheid een olijfboom aan de stad Athene. Nog steeds staat er daarom een olijfboom op de Akropolis.

Rond 600 v.Chr. verbreidt de teelt van olijfbomen zich naar Griekenland, Italië, Noord-Afrika en andere Mediterrane landen. Ook in andere delen van de wereld, zoals Australië, Florida, Brazilië, Mexico, en China worden tegenwoordig olijven geproduceerd.


Winterhardheid van een olijfboom:


In Nederland en België worden olijven soms geteeld als kuipplant. De oudere planten mogen het hele jaar op volle grond staan. Ze herstellen snel na lichte vorst. Winterbeschermhoezen verhogen de temperatuur met 7 graden Celsius, deze doeken zijn gemaakt van fleece en laten vocht en licht door. Gebruik van noppenfolie (bubbeltjes plastic) wordt afgeraden. Dit zorgt nl. voor condensvorming waardoor de vorst sterker toeslaat.

Olijfbomen

Door onderling kruisen bestaan er vandaag de dag meer dan 80 soorten olijfbomen. De boom groeit aanvankelijk relatief langzaam, heeft een dikke stam en lange wortels. Vanwege de groei van de wortels, moet er telkens een minimale afstand tussen de bomen worden aangehouden bij het beplanten. Pas na 5 jaar begint de boom vruchten te dragen. Olijfbomen kunnen vele honderden jaren oud worden. Oude olijfbomen zijn bijzonder waardevol.

De boom waaruit in de loop der eeuwen onze eetbare olijven zijn ontstaan is eigenlijk een ondersoort, namelijk Olea europaea subsp. sylvestris. In Oost-Afrika komt nog een andere ondersoort voor, Olea europaea subsp. cuspidata, met kleine olijven die nauwelijks eetbaar zijn. In de hooglanden van Ethiopië komt deze Afrikaanse wilde olijf vaak voor in kerkbossen, kleine resten natuurlijk bos in een voor de rest vaak boomloos landschap.

Snoeien van een olijfboom:


Het snoeien van de olijfboom behoeft op zich geen probleem te zijn; eigenlijk behoeft de boom nooit gesnoeid te worden, maar daarnaast kan de boom net als een knotwilg rigoureus elk voorjaar geknot worden. Dat zijn de twee uitersten. Van belang is of de olijf ook bestemd is om er vruchten van te krijgen, want dan is het belangrijk om te weten dat een olijfboom nooit twee maal aan dezelfde tak vruchten draagt en dient men dus de takken die gedragen hebben in het voorjaar terug te nemen. Een andere mogelijkheid is om de takken van de boom terug te knippen tot 20 cm van de stam.

Olijven


De olijvenoogst vindt in het late najaar plaats. Eerst wordt een kleed onder de boom gelegd, waarna de boom wordt geschud. Met een soort harkje worden de olijven van de takken losgemaakt. Het kleed wordt daarna samengevouwen en de olijven worden in een mand of krat geschud.

Olijven worden niet vers van de boom gegeten. Ze worden eerst een jaar lang in een zout-water badje gelegd om de bittere smaak te verwijderen. Het proces kan worden versneld door de schil in te kerven, waardoor het zout sneller door de vrucht wordt opgenomen. Olijven kunnen in allerlei gerechten verwerkt worden, in Griekenland veelal met wat feta (geiten- of schapenkaas). Verder eet men ze als onderdeel van salades, op pizza's en andere maaltijden. Veel olijven worden niet ingemaakt, maar door middel van persing tot olijfolie verwerkt, een vloeistof die zeer veel toepassingen heeft zoals voedsel, brandstof voor verwarming en verlichting, en medicijn.

De meeste mensen kennen het onderscheid tussen de groene en de donkere (zwarte) olijven. De groene olijven zijn eigenlijk de onrijpe vruchten. De zwarte zijn dan ook zachter en wat sterker van smaak.

Er vallen meer soorten olijven te onderscheiden. In het Grieks wordt onderscheid gemaakt tussen onder meer zes verschillende soorten: elitses (klein van formaat, met weinig vruchtvlees), kalamata (grote zwarte olijf), thasos, ionische groene en throumpes (gerimpelde olijven).

#2412
Terug naar boven icoon