Lavendel snoeien: hoe en wanneer?
Lavendel is heel geliefd bij de mens, maar ook bij dieren. Denk maar aan bijen, hommels en vlinders. In heel wat tuinen komt de heerlijke geur van deze mediterrane plant voorbij. Helaas kan je niet overal genieten van prachtig bloeiende lavendel. Een mogelijke reden hiervoor is dat de plant niet of niet correct wordt gesnoeid. In dit artikel lees je waarom een snoeibeurt moet behoren tot de verzorgingsroutine van je lavendelplanten en hoe je dit het beste aanpakt.
Waarom moet lavendel gesnoeid worden?
Lavendel jaarlijks snoeien is om verschillende redenen noodzakelijk. De struik heeft namelijk de neiging om met de jaren meer en meer te verhouten. Dit zorgt ervoor dat er op die plaatsen geen nieuwe scheuten groeien en dat de plant nauwelijks bloemen of bladeren heeft. In het ergste geval breekt je lavendel gewoon doormidden. Dan valt de plant vaak niet meer te redden...
Een andere reden om lavendel regelmatig te snoeien is om de plant in vorm te houden. Dit is vooral handig bij kleinere exemplaren in potten en bakken.
De ideale periode om lavendel te snoeien
Voor een optimale verzorging van je lavendel moet je de plant twee tot drie maal per jaar snoeien. De eerste maal is rond eind februari / half maart, wanneer er geen strenge vorst meer wordt verwacht. Een tweede snoeibeurt gebeurt wanneer de lavendel bijna verwelkt is. Dit is meestal het geval in juli of augustus om een tweede bloei te stimuleren. In september snoei je dan een derde keer, maar enkel de uitgebloeide stengels. Je kan er ook voor kiezen om niet in de zomer te snoeien maar enkel in september, nadat de lavendel volledig is uitgebloeid.
In tegenstelling tot heel wat vaste planten is het niet bijzonder raadzaam om de halfstruik met paarse bloemetjes in de herfst terug te snoeien, omdat dit ernstige vorstschade aan de plant kan veroorzaken.
Snoeibeurt in het voorjaar
De belangrijkste snoeibeurt voor je lavendel moet in het voorjaar gebeuren. Dan is de plant nog niet ontkiemd en is er ook geen langdurige vorst meer te verwachten. Als er in je regio dus een bijzonder lange periode van vorst heerst, kan je beter nog even wachten met snoeien. Bij de verzorgingssnoei kan 2/3 van de plant worden weggeknipt. Verwijder hierbij ook de verdroogde of bevroren plantendelen. Deze takken kunnen tot net boven de grond worden gesnoeid.
Wist je trouwens dat hoe later je je lavendel snoeit, hoe later de plant zal bloeien? Als je de plant samen met nazomerbloemen hebt aangeplant, kan het daarom verstandig zijn om je lavendel niet reeds in februari te snoeien.
Verzorgingssnoei voor een tweede bloei
Met een correcte snoeibeurt in de zomer kan je je lavendel niet alleen energie besparen, maar kan je ook een tweede bloei stimuleren. Als je de stengels kort voor het uitbloeien inkort, zal de lavendel geen energieverslindende zaden produceren en kan de plant zich in plaats daarvan concentreren op de groei van nieuwe bloemen. Snoei de bijzonder lange scheuten ongeveer 1/3 terug. Omdat de zomersnoeibeurt eerder een extra verjongingskuur is, raden we je aan om de snoeibeurt niet in te halen als je deze vergeten bent. Je lavendel moet namelijk de kans krijgen om te ontkiemen voor de eerste nachtvorst om schade te voorkomen.
De 2/3 - 1/3 regel: met deze regel kan je makkelijk onthouden hoeveel je je lavendel moet terugsnoeien. In het voorjaar wordt maximaal 2/3 weggeknipt, in de zomer is dit ongeveer 1/3.
Tips voor een correcte snoeibeurt
Jonge lavendelplanten worden niet op dezelfde manier gesnoeid als oude lavendelplanten: terwijl jonge lavendel forser kan teruggesnoeid worden, moet je voorzichtig zijn met oudere exemplaren. Dit heeft te maken met de verhoute delen. De mediterrane halfstruik kan daar nauwelijks of niet ontkiemen. Zorg er daarom voor dat je niet in het zogenaamde oude hout snijdt en laat altijd enkele centimeters van de nieuwe scheuten staan.
Als je je lavendel al enkele jaren niet hebt gesnoeid, is een radicale snoeibeurt de enige manier om je verhoute lavendel te redden. Dit zal echter niet altijd werken - toch is het altijd het proberen waard! Daarbij wordt de plant bij voorkeur in juni of juli tot 10-15 centimeter boven de grond gesnoeid. Met een beetje geluk zal ze in hetzelfde jaar opnieuw ontkiemen.
Gereedschap voor een zuivere snede: bij jonge lavendelplanten kan je het beste een rozenschaar gebruiken. Een manuele haagschaar is meer geschikt voor oudere planten.
Lavendel snoeien om te drogen
Lavendel ziet er niet alleen geweldig uit, de geurige bloemen hebben ook heel wat andere voordelen. Enerzijds heeft lavendel een kalmerende werking. Anderzijds houdt de geur muggen en andere insecten uit de buurt. De mediterrane struik is dus ideaal voor het knutselen en vervaardigen van eigen lavendelproducten zoals kruidengeurkaarsen.
In de meeste handleidingen wordt lavendel eerst gedroogd. De scheuten worden daarvoor bij voorkeur half juni ongeveer 10 centimeter onder de bloemen afgeknipt, wanneer sommige bloemen geopend zijn en andere op het punt staan om open te gaan. Je kan de takken vervolgens in kleine boeketten binden en ze ondersteboven ophangen om te drogen.