Steel van spade vervangen.

Ik zet ze naast de kachel, het hout krimpt dan, en je kan de steel er zo uithalen; duurt wel even!

Maar !!!! ????? als de steel er kan in ronddraaien, moet je toch niet meer schaven of wegnemen. Of snap ik het niet ?

Ik heb afgelopen week, in een stal van het huis dat we vorig jaar gekocht hebben, 3 spaden met afgebroken steel gevonden. Het gaat om prima zgn. kabellegerspaden van Polet, met dat typische lange en nogal smalle blad en opgelaste hoekprofielen.

Spaden verstelen werd vroeger door de smid gedaan, maar er zijn er bijna geen meer. Die die er nog zijn staan niet te springen voor dergelijke klusjes. De reden is eenvoudig: ook al is het een klein klusje, je bent er toch al gauw een uurtje mee bezig (vooral het verwijderen van de oude steelresten wil weleens een tijdje duren).

Voor een uur werk moet een zelfstandige een Euro of 40 - 45 rekenen. Dan nog een steel en een klinknagel (€ 10 voor een T-steel, € 25 - 30 voor een D-steel) en zit al aan een prijskaartje waar je een goede nieuwe spade voor hebt.

Vroeger kon je spaden van Polet naar de winkel brengen. naar het schijnt werkte er bij Polet een gepensioneerde nog een dag per week om spaden te verstelen, maar is die ermee gestopt.

ik heb zelf nieuwe essenhouten stelen gezet op de gevonden spaden en dat bleek een veel makkelijker klusje te zijn dan ik gedacht had. Kant en klare stelen van Polet zijn te krijgen in o.m. Aveve-winkels, net als klinknagels.

Mijn werkwijze, misschien dat iemand er iets aan heeft

- Verwijder de oude steelresten tot de klinknagel zichtbaar en bereikbaar is. Boor met een oud hout- of metaalboortje gaten in de steelrest en hak het hout voorzichtig weg met een oude houtbeitel.

- Zaag de klinknagel door met een ijzerzaag of een slijpschijfje en verwijder hem.
U zal merken dat de ene helft makkelijker kan weggehaald worden dan de andere. Toch moeten beide helften eruit.
Probeer het vastzittend stuk klinknagel zo dicht mogelijk bij de veer van de spade af te zagen en tik het eruit met een nagel of een drijver van 3 à 4 mm.
Als dat niet lukt, boor dan een gaatje van 3 mm in de klinknagel om hem daarna eruit te tikken. Dat heeft bij mijn spaden wat moeite gekost, maar uiteindelijk is het toch gelukt.

- Verwijder verder de oude steelresten. Alles moet eruit! De stelen van Polet passen perfect, maar enkel als alle oude hout verwijderd is!
Reinig met een stukje schuurpapier of een stalen borsteltje even de binnenkant van de veer.

- Wrijf het uiteinde van de steel even in met ruwe lijnolie. Niet teveel! Een paar druppels op een vod en even inwrijven, niet meer.
Plaats nu de steel in de spadeveer. Zorg dat het handvat evenwijdig is met de spade en tik de steel vast op een plankje hout op de grond. Liefst op aarde, niet op steen.
U zal merken dat er een spleet is van 0,5 - 1 mm tussen de steel en de spadeveer. Dat is normaal. Tijdens het klinken verdwijnt die.

- Nu komt een secuur werkje: de steel zit in de spadeveer en aan beide kanten van de veer is er een gaatje. De klinknagels van Polet hebben een diameter van 5 mm. De bedoeling is nu, dat u met een boortje van 4,5 mm door de steel boort, van het ene gat in de spadeveer naar het andere.

- Eens het gat geboord kan u de klinknagel intikken. Omdat het meestal niet helemaal lukt het gat loepzuiver te boren, schuin ik de klinknagel lichtjes af op de slijpschijf, zodat het uiteinde toch door het tweede gat in de spadeveer gaat.

- Rest nog het klinken. Daarvoor hebt u een geïmproviseerd aambeeld(je) en een hamer nodig. Dat aambeeld kan van alles zijn: een schoenmakersaambeeldje, de kop van een voorhamer, zo'n oud zeskantig gewicht van 5 kg, ... Ik heb een schoenmakersaambeeldje gebruikt, geplaatst op een betonnen ondergrond.
Een zware hamer hebt u niet nodig. Een gewone klauwhamer van 300 - 400 g is ruim voldoende.
Plaats de bolle kop van de klinknagel op het aambeeld. Het is belangrijk dat de kop van de klinknagel op het aambeeld rust en niet de spadeveer! Tik met de hamer op het andere uiteinde van de klinknagel. Al na een paar slagen zal u zien dat de klinknagel begint af te platten. Tik verder tot de nagel afgeplat is en de spleet tussen steel en spadeveer helemaal dicht is.
Keer de spade om en tik ook de andere kant van de klinknagel verder aan.

- slijp de klinknagel mooi plat. Of niet. het maakt weinig uit.

- Wrijf tot slot de steel in met wat lijnolie. Voila, klaar.

Het topic is wel 10 jaar oud.
Mijn vader deed dat op dezelfde wijze.