Pruimenboom snoeien

Ik weet alvast dat je pruimebomen best zo weinig mogelijk snoeit.
Als het dan toch nodig is: zeker wachten tot mei - juni vanwege loodglansaantasting. Maar beter nog na de pluk in de zomer (aug-september).

Snoeiwonden beslist niet afdichten

De ervaring leert dat snoeiwonden die afgedicht worden langer vochtig blijven waardoor ze meer en dieper gaan inrotten.

Grotere snoeiwonden bij bonsai??? Dat lijkt mij een contradictio in terminis.

Maar goed, je haalt twee processen door mekaar: afgrendeling en overgroeiing.

Als een boom beschadigd wordt zal hij die wonde in het hout afgrendelen zodat aantastingen zich niet kunnen verspreiden. dat proces van afgrendelen staat volledig los van de wondovergroeiing. Een wonde kan dus slecht afgrendelen waardoor een diepe inrotting ontstaat en tegelijkertijd zeer goed en snel overgroeien. Het omgekeerde kan ook: een wonde kan goed afgrendelen waardoor er weinig of geen rot optreedt terwijl de wonde toch slecht overgroeit.

Als je een tak snoeit is dat voor een boom ook een beschadiging die enerzijds intern afgegrendelt wordt en anderzijds langs buiten overgroeit. Probleem daarbij is dat kernhout niet afgrendelt. Als je een grote tak afsnoeit bestaat de kans dat er kernhout komt bloot te liggen waardoor de snoeiwonde slecht of niet afgrendelt, met een maximale inrotting als gevolg. Hoe kleiner de snoeiwonde hoe beter de afgrendeling en hoe minder kans op inrotting.

Die afgrendelingszone is geen Berlijnse muur waar schimmels niet kunnen doorgeraken. Als je die wonde gaat afsluiten met een wondafdekmiddel dan voegt dat niks toe aan de afgrendeling. Maar je creëert aan de buitenkant van de snoeiwonde een milieu dat vochtig blijft waardoor schimmels zich optimaal kunnen ontwikkelen. Die schimmels worden dan sterker en kunnen de afgrendelingszone in het hout dan makkelijker doorbreken. Daardoor kan de schimmel zich verder vespreiden en moet de boom dieper afgrendelen. Dat vraagt van de boom vrij veel energie.

Maar was en andere wondafdekmiddels zijn niet altijd negatief. Ze verhinderen dat het cambium aan de rand van de wonde indroogt. Dat indrogen is niet echt een groot probleem, maar het zorgt er wel voor dat de wondovergroeiing een paar cm verder naar achter moet starten. Bij enten is die was dus belangrijk omdat het cambium van de onderstam en de ent elkaar moeten raken om aan mekaar te kunnen groeien. Dat kan dus niet als het cambium van de onderstam een beetje indroogt.

Bij bonsais stelt zich dus hetzelfde. Als het cambium een beetje indroogt moet de overgroeiing verder naar achter starten en zal die overgroeiing dus minder vlot gaan dan zonder was. Daar staat dan weer tegenover dat de snoeiwonde vochtiger blijft wat voor schimmels dan weer ideaal is. Maar dat is meestal geen probleem omdat de snoeiwonde vrij klein is en er geen kernhout komt bloot te liggen. Hoe kleiner de snoeiwonde hoe beter de afgrendeling.
Bij een pruimenboom grote snoeiwondes aflakken met was of een ander wondafdekmiddel betekent dat je bij de wondes die het slechts afgrendelen de grootste infectiedruk veroorzaakt. Daar verandert een snelle en vlotte overgroeiing niks aan.

Je zou dus, als je echt wondafdekmiddel wil gebruiken, aan de buitenkant van de snoeiwonde een ring van was oid kunnen aanbrengen om te verhinderen dat het cambium uitdroogt. Maar let er daar wel bij op dat je het binnenste deel van de wonde niet insmeert zodat die zo snel mogelijk kan uitdrogen.
In ieder geval is het zo dat de fouten die gemaakt worden door slecht snoeien (beschadiging van de takkraag) niet goed kunnen gemaakt worden door het aanbrengen van een wondafdekmiddel.

Ik heb overigens nog nooit gezien dat het afgrendelen slecht gebeurt en het overgroeien goed...het is eerder alles of niks, althans volgens mijn ervaringen...
Het omgekeerde heb ik echter al vaker gezien bij niet afgelakte wonden : Kernhout dat dermate indroogt dat ofwel het cambium los komt, of (en vooral dit)dat het kernhout begint barsten te vertonen (heel frequent indien geen snelle overgroeing) die vocht en insekten verzamelen, waardoor rotting zich net inzet...


Als je wil vaststellen dat het afgrendelen geslecht gebeurt is en de overgroeiing goed, moet je de bewuste tak afzagen (misschien wel de hele boom afzagen en overlangs doorsnijden.) Als de wonde overgroeit is kun je niet meer aan de buitenkant zien of de zaak goed afgegrendeld is.

Wat je beschrijft in dat tweede stuk is m.i. het gevolg van een wonde die diep insterft door een gebrekkige afgrendeling. Dat kan je dan proberen te camoufleren met was, de vraag is of je met die was iets kunt toevoegen aan het afgrendelingsproces. Ik ben vanuit mijn ervaringen sterk geneigd dat te betwijfelen.

Ik denk dat het hoog tijd is dat je eens de theorieën van Prof. Alex Shigo over de afgrendeling naleest. De mate van afgrendelen is een proces dat binnen in de boom gebruikt. Je kan daar alleen uitspraken over doen als je de boom inwendig bekijkt.
Bovendien vormt de boom ook nog reactiezone vier die het hout aanwezig op het moment van aantsting afsluit van het nieuwe hout. Er wordt dus gezond hout gevormd dat niet in contact staat met de aangetaste slecht afgegrendelde binnenkant. Na verloop van tijd ga je dus, in tegenstelling tot wat je beweert, het effect van slecht afgrendelen minder goed zien.

WiPe,
Shigo heeft zowel voor-als tegenstanders. Een van de kritieken op hem is dat hij geen stelling wou innemen wanneer een van zijn theorieen in de praktijk niet het verhoopte resultaat gaf.
Nochtans vind ik Shigo wel degelijk een grote meneer, vnl. omdat hij niet zomaar klakkeloos overgeleverde theorieen heeft aanvaard, maar zelf geprobeerd heeft om via zijn eigen ervaringen en onderzoek deze theorieen te toetsen.
Mijn comment in verband met het al dan niet aflakken van snoeiwonden, is dat het onmogelijk is om zomaar 1 richtlijn te hanteren voor alle bomen in alle omstandigheden. Het is niet zo dat het afdichten steeds de beste oplossing is; maar het is evenmin zo dat het niet afdichten steeds de beste oplossing is.
Ivm de pruimenboom waar deze topic mee begonnen is, de bedoeling van mijn raad om af te lakken had meer te maken met het opwerpen van een fysieke barriere voor loodglans. Dit steeds voor grotere snoeiwonden. Toen ik zo'n 20 jaren geleden mijn eerste 30 fruitbomen geplant heb, heb ik letterlijk alles afgelakt waar ik geknipt had, dus meestal takken van een vinger dik...intussen is dat echter wel veranderd, niet omwille van Shigo, maar omwille van het vele werk. Nu doe ik het nog enkel voor mijn bonsai (tragere groei en wonden moeten mooi overgroeid geraken) en voor grote snoeiwonden op steenvruchten en bomen waar weinig groei in zit...Eigenlijk kan je dus wel stellen dat mijn methode de volgende is : trage groei = dichtlakken, snelle groei = niet dichtlakken. Misschien is dit niet erg wetenschappelijk, maar het heeft steeds gewerkt voor mij...

WiPe
Vermits loodglans een schimmel is, zijn vochtige omstandigheden in voordeel ervan, dus het kan idd dat dichtlakken slechter is dan het openlaten van de wonde, indien de wonde snel kan dichtgroeien.