Tomaten telen in de serre.

Tomaten telen onder glas

Tomaten telen (Solanum Lycopersicum)

De tomatenplant is een eenjarig klimmende plant met een trosvormige bloeiwijze. Deze planten behoren tot de familie van de nachtschadigen zoals ook de aardappel, paprika, Brugmansia of engelentrompet. De tomatenplant is een warmteminnende en gulzige plant wat de bemesting betreft.
Op school zaaien wij twee tot driemaal tomaten. De eerste planten zijn voor de amateur tuinders die de (“koude”) serreteelt doen.
De tweede zaaiing van de tomaat is bestemd voor onze eigen tomatenteelt op school. Wij streven er naar om tomaten te plukken vanaf ongeveer begin augustus tot half oktober.

Tomatenspiralen

Foliekas 200 x 100 x 180 cm

Tomatengroeizak groen of rood

Eerste zaai tomaat:

Ras; PYROS F1-hybride
Pyros is een vrij ziekteresistent ras met tamelijk grote vruchten van gemiddeld 150 g. Dit ras is
geschikt voor de amateurteelt onder glas alsook voor buiten. De opbrengst is doorgaans goed met zeer smakelijke tomaten.

Enkele zaaigegevens:
zaaien in multicelplaat:273 cellen per plaat
zaaidatum:19 februari 2002
zaaitemperatuur: 20°C op elektrische bodemwarmte, onder dubbel glas
kiemduur: ongeveer 1,5 à 2 weken na het zaaien

tomaten kweken

De eerste planten kunnen geplant worden vanaf ongeveer 15 april (naargelang de weersomstandigheden).

Tweede zaai tomaat:
Ras: PYROS F1-Hybride
zaaien in multicelplaat: 273 cellen per plaat
zaaidatum: 22 maart
zaaitemperatuur: op elektrische bodemwarmte 20°C
kiemduur: 1,5 à 2 weken
verspenen in perspot van 5 cm. in groentepotgrond
verspeendatum: 9 april 2002, verdere opkweek in verwarmde serre temperatuur: 15-22°C

kweken en zaaien tomaten telen
Uitduwen zaailingen uit multicelplaat

tomaten telen
Kiemplantjes vastnemen aan de kiembladeren.

Tomaten verspeend in perspot.

Een deel van de planten wordt in plastiekpot opgepot. Oppotten in ronde pot 10,5 cm. en verder opkweken in verwarmde serre.(18-20°C)
Jonge tomatenplanten 2 weken opgepot.

Ruimer zetten tomatenplanten op tablet in verwarmde serre tegen het fileren.
Openzetdatum: 5 maart 2002

De grond in de serre frezen.

De grond gieten.

Plaatsen gietdarmen.

Plaatsen van witte plastiek.

Teeltinfo:
Madison is een beroepsteler tomatenras voor de koudeteelt. Dit ras is een F1-hybride. Om planten voor op school te bekomen werd er gezaaid op 25 april, de zaailingen werden opgepot rond 6 mei.
De kostprijs voor één tomatenzaadje van dit ras is € 0,26.

UITPLANTEN VAN TOMATEN IN DE KOUDE SERRE.

Grondbewerking:
De tomaten worden in de volle grond geplant. De grond wordt eerst gespit, gegoten, de grove kluiten fijngemaakt. De grond wordt bemest met een organische meststof (Organo-trio) en Patentkali. Patentkali is een scheikundige meststof die 30% kali en 10% magnesium bevat. De meststof heeft geen invloed op de zuurtegraad van de grond, maar wel op de goede smaak van de tomaten.

Na het bemesten wordt de grond gefreesd en geëffend.
Teeltafwisseling: om de drie jaar wordt op dezelfde plaats tomaten gekweekt.

Plantklaar leggen
Wij gebruiken zwarte geperforeerde gietdarmen die wij onder wit-zwarte plastiek leggen. De witte plastiek zorgt voor het terugkaatsen van het zonlicht zodat de tomaten beter rijpen en de bladeren meer licht ontvangen. De zwarte onderkant van de plastiek zorgt ervoor dat er geen onkruid kan kiemen. Op deze manier moeten wij niet wieden of onkruidbestrijdingsmidellen gebruiken.

Planten
Met de pottenplanter worden in de plastiek plantgaten gemaakt: plantafstand 80/60cm. Met de hand wordt de tomatenplant, tamelijk diep, in het plantgat geplant.

Koorden

Twee tot drie weken na het planten wordt een klimkoord gespannen. Onderaan de plant wordt een lus gemaakt en de koord wordt met een speciale knoop bovenaan de metaaldraad vastgemaakt. Naarmate de tomatenplant groeit wordt deze rond de koord “gedraaid”.

Plantgaten afstand: 60 cm op de rij

Tomaten planten met de hand

Aanbinden met koorden.

Koord aanknopen

kop rond de koord winden

Onderhoudszorgen

Gieten

Regelmatig gieten via de zwarte gietdarmen via de grond. Een tomatenplant heeft immers niet graag natte bladeren, dit om schimmels te voorkomen. Regelmatig gieten is beter dan veel water geven in één keer.

Bestuiving

De bloemtrossen verschijnen, om de bestuiving en de bevruchting te bevorderen maken we gebruik van hommels die van bloem naar bloem vliegen. De hommels worden gekocht bij een bedrijf dat hommels en allerlei insecten kweekt om op biologische wijze de schadelijke insecten te kunnen bestrijden. Vroeger moest de tomatenplant getrild worden om de bestuiving te bevorderen.

Bloemtros

Hommelkast acclimatiseren in de serre.

Sluipwespkaartjes hangen.

Dieven

Een belangrijk en omvangrijk werk is het “uitbreken” van de “dieven”. Om rechte en regelmatige planten te bekomen is het nodig deze okselscheuten of dieven uit te breken.

Okselscheut (dief) in de oksel.

Okselscheut (dief) uitbreken of dieven.

Toppen

Op school kweken wij slechts een zestal trossen. Na zes trossen knippen wij de “kop” van de plant weg. In de groothandel tomatenteelt kweekt men tot 15 trossen per plant of meer.

Bladpluk
Om mooie regelmatige planten te bekomen doen we aan bladpluk. Er kan meer lucht tussen de planten stromen, de planten drogen sneller. Het zonlicht kan beter aan de tomatentrossen zodat de tomaat beter kan rijpen of kleuren.

Bladpluk bij tomaten

Soms gebeurt het dat onder aan de bladeren krullen door groei-jacht of door beginnende bladpluk.

Luchten
Luchten van de serre is nodig, vooral op warme dagen. Ramen en deuren open zetten. Letten op niet teveel water geven; de luchtvochtigheid moet rond de 70% blijven. Tot half mei ‘s nachts niet luchten. Vanaf juni zowel ‘s nachts als overdag luchten. Denk er ook aan dat tomatenplanten niet groeien boven de 35°C.

Tomaten in de serre rond 15 augustus

Rijpende tomatentros.

TOMATEN PLUKKEN

De tomaat mag voor de handel geplukt worden in het oranje stadium.

Plukwijze: boven het kroontje van de tomaat bevindt er zich een bolletje.

Tomaat plukken bij het bolletje.

Plaats de duimnagel op het bolletje en neem de tomaat vast. Met een opwaartse beweging pluk je de tomaat van de tros. Het bolletje breekt precies in twee, leg vervolgens de tomaat voorzichtig in de plukbak.

Voor trostomaten oogst men liefst de ganse tros met een paar rijpe tomaten en oranje gekleurde tomaten.

Na het plukken volgt het sorteren van de tomaten en het verkoopsklaar maken en verpakken voor verzending.

Geoogste tomaten op tablet.

tomaten in groentekist

TOMATENZIEKTEN EN PLAGEN

Witte vlieg: De witte vlieg is een een klein insectje dat meestal aan de onderkant van de bladeren zit.

Sluipwesp-kaartje

De witte vlieg zuigt de plantensappen uit het blad en bovendien geeft de vlieg afscheidingen waar een zwarte roetdauwschimmel op groeit bij erge aantasting.

De witte vlieg houdt van warme plaatsjes, van zodra de witte vlieg wordt waargenomen kan men ter plaatse de sluipwesp, een natuurlijke vijand, inzetten.

De sluipwesp legt haar eitjes in de kleine larve van de witte vlieg. Zo komen er meer sluipwespen in plaats van witte vliegen.

De sluipwesp (Encarsia formosa)wordt via kleine kaartjes, waar zich poppen op bevinden bij de witte vliegen op de tomatenplant gelegd. Geleidelijk aan bestrijdt de sluipwesp de witte vlieg. De sluipwesp is te herkennen aan het kleine gele achterlijfje.

Ook de roofwants Macrolophus eet de larve van de witte vlieg, deze zetten wij in onze serre niet in.

Enkele andere insecten die de tomaat kunnen aantasten:

Bladluizen
rupsen
mineervlieg (graaft witte gangen in het bladmoes)
spint (kleine gele stippen op het blad).

Witte vliegen op onderkant blad.

Aardappelziekte of de plaag (Phytophtora infestans)

Bij tomaten in volle grond komt deze ziekte vaak voor, vooral in natte seizoenen. Ook in de serre kan deze ziekte voorkomen, vooral bij warm en vochtig weer.

Op de bladeren verschijnen bruine plekken, aan de onderzijde vaak wit. Later worden deze bladeren zwart. De aangetaste tomaten krijgen bruine vlekken en worden glazig, daarna rotten ze.

Tracht aangetaste plantendelen tijdig te verwijderen. Een bespuiting met koper kan helpen.
Wees hygiënisch met het opruimen der planten en verwerk aangetaste planten niet in de compost.

Enkele andere ziekten zijn:

Botrytis cineraea of botrytisvoetrot (schimmel)
Cladosporum fulvum of bladvlekkenziekte (schimmel)
Fusarium en Verticillium of verwelkingsziekten (schimmel)
Didymella lycopersicum of kanker (schimmel)
Pyrenochaeta lycopersicum of kurkwortel (schimmel)

Neusrot is het cirkelvormig bruinworden van de tomaat onderaan de vrucht en wijst op een slechte grondstructuur met weinig humus, eventueel een tekort aan kalk, of een te grote hoeveelheid meststoffen.

Bij een tekort aan magnesium worden de bladeren geel, de bladnerven blijven groen.

Bij een teveel aan water kan het gemakkelijk zijn dat de tomaten barsten.

Wanneer de tomaten niet mooi egaal rood kleuren en er bovenaan gele tot oranje vlekken zijn, wijst dit mogelijks op een tekort aan watertoevoer. Het blad onttrekt dan water van de tomaat.

magnesiumgebrek bij tomaten